OTC, là một trong những người tham gia cốt lõi của thị trường tài sản ảo, tập trung cung cấp nền tảng giao dịch khối cho khách hàng có giá trị tài sản cao, nhà đầu tư tổ chức và sàn giao dịch. Thông qua cơ chế giao dịch tùy chỉnh, OTC có thể đảm bảo rằng các giao dịch quy mô lớn được thực hiện một cách suôn sẻ mà không làm ảnh hưởng đến giá thị trường, đồng thời cung cấp cho khách hàng tính riêng tư cao hơn, độ an toàn trong giao dịch và bảo đảm thanh khoản.
Dữ liệu liên quan cho thấy vào năm 2024, khối lượng giao dịch OTC sẽ tăng 106% so với cùng kỳ năm ngoái, phản ánh sự gia tăng đáng kể trong hoạt động thị trường và nhu cầu của ngành đối với OTC. Trong số đó, stablecoin chiếm ưu thế - khoảng 95% khối lượng giao dịch và khối lượng giao dịch hàng năm tăng 147%. Ngoài ra, về phân phối thị trường, châu Âu thống trị các giao dịch OTC tổ chức, chiếm 38,5% nhu cầu, tiếp theo là Bắc Mỹ, Châu Á và Trung Đông với 15,4% mỗi giao dịch.
Tuy nhiên, với sự mở rộng của thị trường, các thương nhân OTC cũng phải đối mặt với một loạt các thách thức về tuân thủ.
Thách thức tuân thủ của thương mại OTC
Ngành công nghiệp tiền điện tử có khung pháp lý thoải mái hơn so với thị trường tài chính truyền thống, điều này khiến các nhà giao dịch OTC phải đối mặt với sự không chắc chắn về tuân thủ ở các nơi khác nhau trên thế giới. Trong khi môi trường pháp lý toàn cầu đang dần thắt chặt, đặc biệt là trong các lĩnh vực như chống rửa tiền (AML) và xác minh danh tính khách hàng (KYC), các nhà cung cấp OTC vẫn cần phải đối phó với các yêu cầu pháp lý và quy định đang thay đổi.
Trong khi đó, mô hình kinh doanh của các nhà giao dịch OTC yêu cầu họ xử lý Giao dịch khối, và những giao dịch này thường không công khai giá thị trường, làm tăng rủi ro thao túng thị trường và thông tin không đối xứng. Trong trường hợp không có giá minh bạch, các nhà giao dịch OTC cần thực hiện các biện pháp bổ sung để đảm bảo tính công bằng của giao dịch và sự ổn định giá cả, tránh để thị trường bị ảnh hưởng bởi những yếu tố nhân tạo.
Ngoài ra, các đại lý OTC thường tham gia vào các giao dịch xuyên biên giới và phải đối mặt với các yêu cầu quy định ở các khu vực pháp lý khác nhau. Sự khác biệt về tiêu chuẩn quy định ở các khu vực khác nhau đòi hỏi các công ty OTC phải liên tục điều chỉnh chiến lược tuân thủ của họ khi tiến hành kinh doanh quốc tế để đảm bảo rằng hoạt động kinh doanh của họ tuân thủ pháp luật ở các thị trường khác nhau. Đặc biệt là về chính sách bảo vệ dữ liệu và quyền riêng tư, sự phức tạp của việc tuân thủ xuyên biên giới làm tăng đáng kể rủi ro tuân thủ của các nhà cung cấp OTC.
Trong bối cảnh như vậy, giấy phép giao dịch OTC trở nên đặc biệt quan trọng.
Bằng cách nhận được giấy phép hợp pháp, các thương nhân OTC không chỉ có thể đảm bảo rằng họ tuân thủ các yêu cầu pháp lý ở từng khu vực, mà còn có thể nâng cao uy tín và khả năng cạnh tranh trên thị trường trong bối cảnh ngày càng nghiêm ngặt.
Tình hình giấy phép kinh doanh OTC
Tuy nhiên, nhìn chung trên toàn cầu, khung quy định đối với các nhà kinh doanh OTC vẫn chưa hoàn toàn thống nhất. Mặc dù vậy, các quốc gia và khu vực nơi OTC chủ yếu hoạt động, chẳng hạn như Hồng Kông, Liên minh Châu Âu và Hoa Kỳ, cũng đã lần lượt ban hành các quy định pháp lý và cấp giấy phép liên quan.
Tiếp theo, luật sư Mankun sẽ lần lượt tổng hợp tình hình lập pháp của các khu vực này, khám phá các yêu cầu tuân thủ và giấy phép thương mại OTC của chúng.
1. Hồng Kông: Luật pháp quản lý thương mại OTC
Cơ quan Dịch vụ Tài chính và Kho bạc Hong Kong (FSTB) đã phát hành tài liệu tham vấn lập pháp về dịch vụ giao dịch tài sản ảo ngoài sàn (OTC) vào tháng 2 năm 2024, đề xuất việc giới thiệu hệ thống giấy phép thương nhân OTC thông qua "Quy định về Chống rửa tiền và Tài trợ khủng bố" (AMLO), dự kiến khung lập pháp này sẽ sớm được ban hành.
Theo đề xuất này, Hồng Kông có kế hoạch giới thiệu chế độ cấp phép cho các công ty OTC thông qua Pháp lệnh Chống rửa tiền và Chống tài trợ khủng bố (AMLO) để đảm bảo rằng các công ty này đáp ứng các yêu cầu tuân thủ như chống rửa tiền (AML) và xác minh danh tính khách hàng (KYC). Tất cả các công ty cung cấp dịch vụ giao dịch OTC cho tài sản ảo, bao gồm cả đại lý OTC, đều phải xin giấy phép liên quan từ Cục Hải quan và Tiêu thụ đặc biệt (CCE) và tuân thủ nghiêm ngặt các yêu cầu pháp lý này. Tính đến tháng 4 năm 2025, luật vẫn đang trong giai đoạn tham vấn, chi tiết thực hiện cụ thể và hiệu lực vẫn chưa được chính phủ công bố.
Khung này yêu cầu các thương nhân OTC phải đáp ứng các yêu cầu tuân thủ cốt lõi sau:
Chống rửa tiền (AML) và xác minh danh tính khách hàng (KYC)
Yêu cầu giấy phép yêu cầu các thương nhân OTC thực hiện các chính sách chống rửa tiền và xác minh danh tính khách hàng nghiêm ngặt, nhằm đảm bảo rằng các hoạt động giao dịch của họ không bị sử dụng cho việc luân chuyển tiền bất hợp pháp, rửa tiền hoặc tài trợ cho các hoạt động khủng bố. Các thương nhân OTC phải thực hiện các quy trình thẩm định khách hàng dựa trên rủi ro (CDD), đặc biệt là khi xử lý Giao dịch khối, thực hiện xác minh danh tính và giám sát giao dịch. Mỗi giao dịch đều cần phải thực hiện xác định danh tính khách hàng và báo cáo khi phát hiện hoạt động nghi ngờ.
Yêu cầu tài liệu tuân thủ
Các thương nhân OTC cần nộp tài liệu tuân thủ chi tiết cho cơ quan quản lý, bao gồm chính sách chống rửa tiền, quy trình xác minh danh tính khách hàng, các biện pháp quản lý rủi ro, v.v. Những tài liệu này sẽ được sử dụng để chứng minh rằng các thương nhân OTC đã thực hiện các biện pháp cần thiết để tuân thủ các quy định liên quan đến chống rửa tiền và bảo vệ khách hàng.
Giám sát và kiểm soát tuân thủ liên tục
Hải quan Hong Kong sẽ chịu trách nhiệm giám sát liên tục các thương nhân OTC, đảm bảo họ tuân thủ tất cả các quy định chống rửa tiền liên quan và thường xuyên kiểm tra tính tuân thủ của họ. Đặc biệt trong giao dịch khối và tính minh bạch của thị trường, hải quan Hong Kong sẽ tăng cường giám sát tuân thủ đối với các thương nhân OTC, đảm bảo các hoạt động giao dịch của họ hợp pháp và minh bạch.
2. Liên minh Châu Âu: Dự luật MiCA
Đạo luật MiCA của EU cung cấp một khuôn khổ pháp lý hài hòa bao gồm (CASP) của các nhà cung cấp dịch vụ tài sản tiền điện tử, bao gồm cả các đại lý không kê đơn (OTC) và mặc dù MiCA không có danh mục 'đại lý OTC' riêng biệt, nhưng họ được yêu cầu đăng ký làm CASP nếu họ tham gia vào loại dịch vụ tiền điện tử do MiCA xác định (chẳng hạn như khớp lệnh, khớp giao dịch hoặc lưu ký tài sản). Theo Đạo luật, các đại lý OTC ở EU chỉ cần có giấy phép Nhà cung cấp dịch vụ tài sản tiền điện tử (CASP) tại một quốc gia thành viên để hoạt động trên toàn Khu vực Kinh tế Châu Âu (EEA).
Trong khi đó, các thương nhân OTC cũng cần tuân thủ các yêu cầu tuân thủ cao hơn do luật pháp quy định, đặc biệt là trong một số lĩnh vực cốt lõi sau đây:
Chống rửa tiền (AML) và xác minh danh tính khách hàng (KYC)
MiCA yêu cầu các nhà kinh doanh OTC thực hiện các chính sách chống rửa tiền (AML) và xác minh danh tính khách hàng (KYC) nghiêm ngặt, đảm bảo rằng các hoạt động giao dịch của họ không bị sử dụng cho các dòng tiền bất hợp pháp, rửa tiền hoặc tài trợ cho các hoạt động khủng bố. Các nhà kinh doanh OTC phải thực hiện các quy trình thẩm định khách hàng dựa trên rủi ro (CDD), đặc biệt là trong các giao dịch khối, tiến hành xác minh danh tính và giám sát giao dịch một cách nghiêm ngặt. Đặc biệt, đối với mỗi giao dịch, các nhà kinh doanh OTC cần xác định và xác minh danh tính khách hàng, và báo cáo khi phát hiện các hoạt động nghi ngờ.
Yêu cầu tài liệu tuân thủ
Các thương nhân OTC cần phải nộp tài liệu tuân thủ cho cơ quan quản lý, bao gồm chính sách chống rửa tiền, biện pháp quản lý rủi ro, yêu cầu về vốn, v.v., để chứng minh rằng họ đã thực hiện các biện pháp phù hợp với yêu cầu của MiCA. Ngoài chính sách AML/KYC, MiCA còn yêu cầu các thương nhân OTC thiết lập một khuôn khổ quản lý rủi ro hiệu quả, ngăn chặn thao túng thị trường, biến động giá và rủi ro hệ thống, đảm bảo tính minh bạch và ổn định trong hoạt động của họ.
Phát hành, giao dịch và quản lý tài sản ảo
MiCA không chỉ liên quan đến các yêu cầu tuân thủ giao dịch của các nhà cung cấp OTC mà còn mở rộng sang các dịch vụ phát hành và lưu ký tài sản tiền điện tử. Các tổ chức phát hành, nền tảng giao dịch và các công ty OTC của tài sản tiền điện tử phải tuân thủ các yêu cầu về tính minh bạch của thị trường và đưa ra các tiết lộ rủi ro đầy đủ để tránh gây hại cho các nhà đầu tư. Các đại lý OTC cần đảm bảo tính minh bạch của các hoạt động giao dịch của họ và ngăn chặn tác động của các hoạt động giao dịch không rõ ràng đối với giá thị trường và sự ổn định tài sản.
Yêu cầu tuân thủ xuyên biên giới
MiCA nhấn mạnh sự tuân thủ xuyên biên giới, có nghĩa là ngay cả khi các thương nhân OTC hoạt động ngoài Liên minh Châu Âu, họ vẫn cần phải tuân thủ các quy định của MiCA. Điều này yêu cầu các thương nhân OTC thực hiện các biện pháp tuân thủ nhất quán trong các giao dịch xuyên biên giới, đặc biệt là về chống rửa tiền và bảo vệ người tiêu dùng. Do có thể có các yêu cầu pháp lý khác nhau giữa EU và các khu vực khác, các thương nhân OTC cần phải đối phó với vấn đề phối hợp tuân thủ giữa các khu vực pháp lý khác nhau, đặc biệt là trong các vấn đề về quyền riêng tư dữ liệu và xung đột pháp lý, chẳng hạn như yêu cầu nghiêm ngặt về bảo vệ dữ liệu mà GDPR của EU đưa ra.
3. Mỹ: Tình trạng phân tán quản lý
Tại Hoa Kỳ, hiện không có khung pháp lý thống nhất cụ thể cho các đại lý OTC. Do đó, quy định của các nhà cung cấp OTC chủ yếu phụ thuộc vào việc tài sản ảo có được định nghĩa là chứng khoán hay không và loại hình kinh doanh liên quan.
Các cơ quan quản lý của Mỹ như Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch (SEC), Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai (CFTC), và Mạng lưới Thực thi Tội phạm Tài chính (FinCEN) chịu trách nhiệm về một phần các nghĩa vụ quản lý đối với các nhà kinh doanh OTC, yêu cầu cụ thể tùy thuộc vào loại hình hoạt động của nhà kinh doanh OTC và tính chất của tài sản ảo.
Quy định của SEC: Nếu tài sản ảo giao dịch qua OTC được coi là chứng khoán, thì việc giao dịch sẽ chịu sự quản lý của Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC). SEC sử dụng bài kiểm tra Howey để xác định xem tài sản ảo có cấu thành chứng khoán hay không. Nếu một tài sản ảo được định nghĩa là chứng khoán, thì các nhà giao dịch OTC cần tuân thủ các quy định của luật chứng khoán, có thể cần đăng ký làm nhà môi giới chứng khoán và chịu các yêu cầu quản lý tương ứng. Đối với các tài sản không đáp ứng định nghĩa chứng khoán, thì sẽ không bị SEC quản lý.
Mạng lưới Thực thi Tội phạm Tài chính (FinCEN) :* các đại lý OTC bị phát hiện tham gia vào hoạt động kinh doanh dịch vụ tiền tệ cũng phải đăng ký với FinCEN và tuân thủ các quy định về Chống rửa tiền (AML) và Chống tài trợ khủng bố (CFT). Các đại lý OTC được yêu cầu tuân thủ các nghĩa vụ báo cáo giao dịch đáng ngờ và thực hiện các quy trình thẩm định khách hàng (CDD) để đảm bảo rằng hoạt động của họ tuân thủ các yêu cầu phòng ngừa và kiểm soát tội phạm tài chính của Hoa Kỳ.
Quy định của CFTC: Đối với các nhà giao dịch OTC liên quan đến hợp đồng tương lai và sản phẩm phái sinh tài sản ảo, Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai (CFTC) có thể can thiệp quản lý. CFTC coi một số tài sản ảo (như Bitcoin) là hàng hóa, do đó các hợp đồng tương lai và giao dịch sản phẩm phái sinh liên quan sẽ chịu sự quản lý của họ.
Tuy nhiên, ở cấp độ tiểu bang, hệ thống BitLicense của bang New York cung cấp một khuôn khổ quản lý đặc biệt cho các nhà giao dịch OTC. Theo hệ thống BitLicense, bất kỳ công ty nào cung cấp dịch vụ liên quan đến tiền ảo tại bang New York, bao gồm các nhà giao dịch OTC, đều phải có giấy phép BitLicense. Nội dung cốt lõi của hệ thống giấy phép này bao gồm:
Các yêu cầu về chống rửa tiền (AML) và xác minh danh tính khách hàng (KYC), đảm bảo rằng các nhà giao dịch OTC tuân thủ nghiêm ngặt quy định phòng chống tội phạm tài chính.
Yêu cầu tỷ lệ an toàn vốn, đảm bảo rằng các thương nhân OTC duy trì tính ổn định tài chính cần thiết trong quá trình hoạt động.
Báo cáo và tuân thủ, các thương nhân OTC cần định kỳ gửi báo cáo hoạt động và tài chính cho cơ quan quản lý, đảm bảo rằng các hoạt động của họ tuân thủ quy định.
Do đó, khi các nhà kinh doanh OTC hoạt động tại bang New York, họ phải đáp ứng tất cả các yêu cầu tuân thủ của BitLicense. Điều này cũng có nghĩa là, đối với các nhà kinh doanh OTC hoạt động xuyên bang, ngoài việc tuân thủ các quy định ở cấp liên bang, họ cũng phải xem xét các yêu cầu quy định khác biệt có thể có ở từng bang.
Lời khuyên tuân thủ của luật sư Mankun
Thông qua việc so sánh hệ thống quản lý của Hồng Kông, Liên minh châu Âu và Hoa Kỳ, chúng ta có thể thấy sự khác biệt đáng kể giữa các khu vực trong hệ thống giấy phép kinh doanh OTC, do đó các doanh nghiệp OTC cần đặc biệt chú ý đến những khác biệt này và thực hiện các điều chỉnh tương ứng khi hoạt động toàn cầu:
Hồng Kông: Hệ thống cấp phép vẫn đang được xây dựng, dự kiến sẽ tương tự như giấy phép VASP, chú trọng vào chống rửa tiền và KYC, cũng như đảm bảo tính minh bạch và hợp pháp của dòng tiền trong Giao dịch khối.
Liên minh châu Âu: Đạo luật MiCA tập trung vào tính tuân thủ xuyên biên giới và tính minh bạch của thị trường, đặc biệt trong hoạt động toàn cầu, các thương nhân OTC cần đảm bảo tuân thủ các quy định nghiêm ngặt của EU về tính minh bạch của thị trường, bảo vệ nhà đầu tư và quyền lợi của người tiêu dùng.
Mỹ: Quy định phân tán, nhưng tập trung vào quản lý địa phương, sự khác biệt về quy định giữa các bang đã mang lại chi phí tuân thủ bổ sung cho các thương nhân OTC hoạt động xuyên bang.
Do đó, với sự khác biệt trong hệ thống quản lý của các khu vực, các thương nhân OTC cần áp dụng các chiến lược tuân thủ linh hoạt khi hoạt động toàn cầu, để đảm bảo có thể thích ứng với các yêu cầu pháp lý ở các khu vực khác nhau và hiệu quả tránh rủi ro tuân thủ. Ví dụ:
1. Xây dựng nhóm tuân thủ đa vùng
Các công ty OTC nên xem xét thành lập một nhóm tuân thủ chuyên dụng ở các khu vực hoạt động chính để hiểu và theo dõi những thay đổi quy định của địa phương. Đặc biệt, ở Hoa Kỳ, vì mỗi tiểu bang có các yêu cầu tuân thủ khác nhau, nên việc có một nhóm tuân thủ địa phương có thể giúp các công ty OTC đáp ứng các yêu cầu quy định của các khu vực cụ thể và đảm bảo tuân thủ các hoạt động xuyên tiểu bang.
2. Xây dựng chính sách tuân thủ KYC/AML thống nhất toàn cầu
Mặc dù các yêu cầu cụ thể ở các khu vực khác nhau là khác nhau, các thương nhân OTC vẫn có thể thiết lập một khung tuân thủ chống rửa tiền (AML) và xác minh danh tính khách hàng (KYC) thống nhất toàn cầu, từ đó điều chỉnh theo các quy định cụ thể của từng khu vực.
3. Tăng cường điều tra thẩm định khách hàng (CDD) và điều tra lý lịch
Thực hiện quy trình thẩm định khách hàng (CDD) nghiêm ngặt trên toàn cầu, đặc biệt là ở các khu vực như EU và Mỹ, để đảm bảo tính hợp pháp và minh bạch của tất cả thông tin khách hàng, đồng thời tiến hành các cuộc điều tra nền tảng cần thiết. Điều này không chỉ đáp ứng yêu cầu KYC mà còn giúp các thương nhân OTC tránh được rủi ro tiềm ẩn do khách hàng không tuân thủ quy định.
4. Tăng cường giám sát giao dịch và kiểm tra tuân thủ
Các thương nhân OTC nên sử dụng hệ thống giám sát giao dịch tiên tiến để theo dõi và phát hiện hành vi thao túng thị trường và thao túng giá tiềm ẩn trong thời gian thực, đặc biệt là trong bối cảnh thị trường tiền điện tử có độ minh bạch thấp. Những hệ thống này có thể giúp các thương nhân OTC đảm bảo tính công bằng và minh bạch của Giao dịch khối, cũng như đảm bảo tuân thủ các cơ chế phản ứng của từng khu vực đối với thao túng thị trường.
5. Thường xuyên tổ chức đào tạo và kiểm toán tuân thủ xuyên biên giới
Với sự thay đổi của môi trường quy định toàn cầu, các thương nhân OTC nên thường xuyên tổ chức đào tạo tuân thủ xuyên biên giới, đảm bảo nhân viên hiểu rõ các yêu cầu quy định và quy trình tuân thủ mới nhất tại các khu vực khác nhau. Đồng thời, cần thường xuyên thực hiện kiểm toán tuân thủ nội bộ, đánh giá hiệu quả của các biện pháp tuân thủ hiện có, đảm bảo hoạt động trên toàn cầu tuân thủ các quy định pháp luật địa phương.
Nội dung chỉ mang tính chất tham khảo, không phải là lời chào mời hay đề nghị. Không cung cấp tư vấn về đầu tư, thuế hoặc pháp lý. Xem Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm để biết thêm thông tin về rủi ro.
Sự khác biệt giữa sự tuân thủ luật pháp về tài sản tiền điện tử ở Hồng Kông, Liên minh châu Âu và Hoa Kỳ là gì?
OTC, là một trong những người tham gia cốt lõi của thị trường tài sản ảo, tập trung cung cấp nền tảng giao dịch khối cho khách hàng có giá trị tài sản cao, nhà đầu tư tổ chức và sàn giao dịch. Thông qua cơ chế giao dịch tùy chỉnh, OTC có thể đảm bảo rằng các giao dịch quy mô lớn được thực hiện một cách suôn sẻ mà không làm ảnh hưởng đến giá thị trường, đồng thời cung cấp cho khách hàng tính riêng tư cao hơn, độ an toàn trong giao dịch và bảo đảm thanh khoản.
Dữ liệu liên quan cho thấy vào năm 2024, khối lượng giao dịch OTC sẽ tăng 106% so với cùng kỳ năm ngoái, phản ánh sự gia tăng đáng kể trong hoạt động thị trường và nhu cầu của ngành đối với OTC. Trong số đó, stablecoin chiếm ưu thế - khoảng 95% khối lượng giao dịch và khối lượng giao dịch hàng năm tăng 147%. Ngoài ra, về phân phối thị trường, châu Âu thống trị các giao dịch OTC tổ chức, chiếm 38,5% nhu cầu, tiếp theo là Bắc Mỹ, Châu Á và Trung Đông với 15,4% mỗi giao dịch.
Tuy nhiên, với sự mở rộng của thị trường, các thương nhân OTC cũng phải đối mặt với một loạt các thách thức về tuân thủ.
Thách thức tuân thủ của thương mại OTC
Ngành công nghiệp tiền điện tử có khung pháp lý thoải mái hơn so với thị trường tài chính truyền thống, điều này khiến các nhà giao dịch OTC phải đối mặt với sự không chắc chắn về tuân thủ ở các nơi khác nhau trên thế giới. Trong khi môi trường pháp lý toàn cầu đang dần thắt chặt, đặc biệt là trong các lĩnh vực như chống rửa tiền (AML) và xác minh danh tính khách hàng (KYC), các nhà cung cấp OTC vẫn cần phải đối phó với các yêu cầu pháp lý và quy định đang thay đổi.
Trong khi đó, mô hình kinh doanh của các nhà giao dịch OTC yêu cầu họ xử lý Giao dịch khối, và những giao dịch này thường không công khai giá thị trường, làm tăng rủi ro thao túng thị trường và thông tin không đối xứng. Trong trường hợp không có giá minh bạch, các nhà giao dịch OTC cần thực hiện các biện pháp bổ sung để đảm bảo tính công bằng của giao dịch và sự ổn định giá cả, tránh để thị trường bị ảnh hưởng bởi những yếu tố nhân tạo.
Ngoài ra, các đại lý OTC thường tham gia vào các giao dịch xuyên biên giới và phải đối mặt với các yêu cầu quy định ở các khu vực pháp lý khác nhau. Sự khác biệt về tiêu chuẩn quy định ở các khu vực khác nhau đòi hỏi các công ty OTC phải liên tục điều chỉnh chiến lược tuân thủ của họ khi tiến hành kinh doanh quốc tế để đảm bảo rằng hoạt động kinh doanh của họ tuân thủ pháp luật ở các thị trường khác nhau. Đặc biệt là về chính sách bảo vệ dữ liệu và quyền riêng tư, sự phức tạp của việc tuân thủ xuyên biên giới làm tăng đáng kể rủi ro tuân thủ của các nhà cung cấp OTC.
Trong bối cảnh như vậy, giấy phép giao dịch OTC trở nên đặc biệt quan trọng.
Bằng cách nhận được giấy phép hợp pháp, các thương nhân OTC không chỉ có thể đảm bảo rằng họ tuân thủ các yêu cầu pháp lý ở từng khu vực, mà còn có thể nâng cao uy tín và khả năng cạnh tranh trên thị trường trong bối cảnh ngày càng nghiêm ngặt.
Tình hình giấy phép kinh doanh OTC
Tuy nhiên, nhìn chung trên toàn cầu, khung quy định đối với các nhà kinh doanh OTC vẫn chưa hoàn toàn thống nhất. Mặc dù vậy, các quốc gia và khu vực nơi OTC chủ yếu hoạt động, chẳng hạn như Hồng Kông, Liên minh Châu Âu và Hoa Kỳ, cũng đã lần lượt ban hành các quy định pháp lý và cấp giấy phép liên quan.
Tiếp theo, luật sư Mankun sẽ lần lượt tổng hợp tình hình lập pháp của các khu vực này, khám phá các yêu cầu tuân thủ và giấy phép thương mại OTC của chúng.
1. Hồng Kông: Luật pháp quản lý thương mại OTC
Cơ quan Dịch vụ Tài chính và Kho bạc Hong Kong (FSTB) đã phát hành tài liệu tham vấn lập pháp về dịch vụ giao dịch tài sản ảo ngoài sàn (OTC) vào tháng 2 năm 2024, đề xuất việc giới thiệu hệ thống giấy phép thương nhân OTC thông qua "Quy định về Chống rửa tiền và Tài trợ khủng bố" (AMLO), dự kiến khung lập pháp này sẽ sớm được ban hành.
Theo đề xuất này, Hồng Kông có kế hoạch giới thiệu chế độ cấp phép cho các công ty OTC thông qua Pháp lệnh Chống rửa tiền và Chống tài trợ khủng bố (AMLO) để đảm bảo rằng các công ty này đáp ứng các yêu cầu tuân thủ như chống rửa tiền (AML) và xác minh danh tính khách hàng (KYC). Tất cả các công ty cung cấp dịch vụ giao dịch OTC cho tài sản ảo, bao gồm cả đại lý OTC, đều phải xin giấy phép liên quan từ Cục Hải quan và Tiêu thụ đặc biệt (CCE) và tuân thủ nghiêm ngặt các yêu cầu pháp lý này. Tính đến tháng 4 năm 2025, luật vẫn đang trong giai đoạn tham vấn, chi tiết thực hiện cụ thể và hiệu lực vẫn chưa được chính phủ công bố.
Khung này yêu cầu các thương nhân OTC phải đáp ứng các yêu cầu tuân thủ cốt lõi sau:
Yêu cầu giấy phép yêu cầu các thương nhân OTC thực hiện các chính sách chống rửa tiền và xác minh danh tính khách hàng nghiêm ngặt, nhằm đảm bảo rằng các hoạt động giao dịch của họ không bị sử dụng cho việc luân chuyển tiền bất hợp pháp, rửa tiền hoặc tài trợ cho các hoạt động khủng bố. Các thương nhân OTC phải thực hiện các quy trình thẩm định khách hàng dựa trên rủi ro (CDD), đặc biệt là khi xử lý Giao dịch khối, thực hiện xác minh danh tính và giám sát giao dịch. Mỗi giao dịch đều cần phải thực hiện xác định danh tính khách hàng và báo cáo khi phát hiện hoạt động nghi ngờ.
Các thương nhân OTC cần nộp tài liệu tuân thủ chi tiết cho cơ quan quản lý, bao gồm chính sách chống rửa tiền, quy trình xác minh danh tính khách hàng, các biện pháp quản lý rủi ro, v.v. Những tài liệu này sẽ được sử dụng để chứng minh rằng các thương nhân OTC đã thực hiện các biện pháp cần thiết để tuân thủ các quy định liên quan đến chống rửa tiền và bảo vệ khách hàng.
Hải quan Hong Kong sẽ chịu trách nhiệm giám sát liên tục các thương nhân OTC, đảm bảo họ tuân thủ tất cả các quy định chống rửa tiền liên quan và thường xuyên kiểm tra tính tuân thủ của họ. Đặc biệt trong giao dịch khối và tính minh bạch của thị trường, hải quan Hong Kong sẽ tăng cường giám sát tuân thủ đối với các thương nhân OTC, đảm bảo các hoạt động giao dịch của họ hợp pháp và minh bạch.
2. Liên minh Châu Âu: Dự luật MiCA
Đạo luật MiCA của EU cung cấp một khuôn khổ pháp lý hài hòa bao gồm (CASP) của các nhà cung cấp dịch vụ tài sản tiền điện tử, bao gồm cả các đại lý không kê đơn (OTC) và mặc dù MiCA không có danh mục 'đại lý OTC' riêng biệt, nhưng họ được yêu cầu đăng ký làm CASP nếu họ tham gia vào loại dịch vụ tiền điện tử do MiCA xác định (chẳng hạn như khớp lệnh, khớp giao dịch hoặc lưu ký tài sản). Theo Đạo luật, các đại lý OTC ở EU chỉ cần có giấy phép Nhà cung cấp dịch vụ tài sản tiền điện tử (CASP) tại một quốc gia thành viên để hoạt động trên toàn Khu vực Kinh tế Châu Âu (EEA).
Trong khi đó, các thương nhân OTC cũng cần tuân thủ các yêu cầu tuân thủ cao hơn do luật pháp quy định, đặc biệt là trong một số lĩnh vực cốt lõi sau đây:
MiCA yêu cầu các nhà kinh doanh OTC thực hiện các chính sách chống rửa tiền (AML) và xác minh danh tính khách hàng (KYC) nghiêm ngặt, đảm bảo rằng các hoạt động giao dịch của họ không bị sử dụng cho các dòng tiền bất hợp pháp, rửa tiền hoặc tài trợ cho các hoạt động khủng bố. Các nhà kinh doanh OTC phải thực hiện các quy trình thẩm định khách hàng dựa trên rủi ro (CDD), đặc biệt là trong các giao dịch khối, tiến hành xác minh danh tính và giám sát giao dịch một cách nghiêm ngặt. Đặc biệt, đối với mỗi giao dịch, các nhà kinh doanh OTC cần xác định và xác minh danh tính khách hàng, và báo cáo khi phát hiện các hoạt động nghi ngờ.
Các thương nhân OTC cần phải nộp tài liệu tuân thủ cho cơ quan quản lý, bao gồm chính sách chống rửa tiền, biện pháp quản lý rủi ro, yêu cầu về vốn, v.v., để chứng minh rằng họ đã thực hiện các biện pháp phù hợp với yêu cầu của MiCA. Ngoài chính sách AML/KYC, MiCA còn yêu cầu các thương nhân OTC thiết lập một khuôn khổ quản lý rủi ro hiệu quả, ngăn chặn thao túng thị trường, biến động giá và rủi ro hệ thống, đảm bảo tính minh bạch và ổn định trong hoạt động của họ.
MiCA không chỉ liên quan đến các yêu cầu tuân thủ giao dịch của các nhà cung cấp OTC mà còn mở rộng sang các dịch vụ phát hành và lưu ký tài sản tiền điện tử. Các tổ chức phát hành, nền tảng giao dịch và các công ty OTC của tài sản tiền điện tử phải tuân thủ các yêu cầu về tính minh bạch của thị trường và đưa ra các tiết lộ rủi ro đầy đủ để tránh gây hại cho các nhà đầu tư. Các đại lý OTC cần đảm bảo tính minh bạch của các hoạt động giao dịch của họ và ngăn chặn tác động của các hoạt động giao dịch không rõ ràng đối với giá thị trường và sự ổn định tài sản.
MiCA nhấn mạnh sự tuân thủ xuyên biên giới, có nghĩa là ngay cả khi các thương nhân OTC hoạt động ngoài Liên minh Châu Âu, họ vẫn cần phải tuân thủ các quy định của MiCA. Điều này yêu cầu các thương nhân OTC thực hiện các biện pháp tuân thủ nhất quán trong các giao dịch xuyên biên giới, đặc biệt là về chống rửa tiền và bảo vệ người tiêu dùng. Do có thể có các yêu cầu pháp lý khác nhau giữa EU và các khu vực khác, các thương nhân OTC cần phải đối phó với vấn đề phối hợp tuân thủ giữa các khu vực pháp lý khác nhau, đặc biệt là trong các vấn đề về quyền riêng tư dữ liệu và xung đột pháp lý, chẳng hạn như yêu cầu nghiêm ngặt về bảo vệ dữ liệu mà GDPR của EU đưa ra.
3. Mỹ: Tình trạng phân tán quản lý
Tại Hoa Kỳ, hiện không có khung pháp lý thống nhất cụ thể cho các đại lý OTC. Do đó, quy định của các nhà cung cấp OTC chủ yếu phụ thuộc vào việc tài sản ảo có được định nghĩa là chứng khoán hay không và loại hình kinh doanh liên quan.
Các cơ quan quản lý của Mỹ như Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch (SEC), Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai (CFTC), và Mạng lưới Thực thi Tội phạm Tài chính (FinCEN) chịu trách nhiệm về một phần các nghĩa vụ quản lý đối với các nhà kinh doanh OTC, yêu cầu cụ thể tùy thuộc vào loại hình hoạt động của nhà kinh doanh OTC và tính chất của tài sản ảo.
Tuy nhiên, ở cấp độ tiểu bang, hệ thống BitLicense của bang New York cung cấp một khuôn khổ quản lý đặc biệt cho các nhà giao dịch OTC. Theo hệ thống BitLicense, bất kỳ công ty nào cung cấp dịch vụ liên quan đến tiền ảo tại bang New York, bao gồm các nhà giao dịch OTC, đều phải có giấy phép BitLicense. Nội dung cốt lõi của hệ thống giấy phép này bao gồm:
Do đó, khi các nhà kinh doanh OTC hoạt động tại bang New York, họ phải đáp ứng tất cả các yêu cầu tuân thủ của BitLicense. Điều này cũng có nghĩa là, đối với các nhà kinh doanh OTC hoạt động xuyên bang, ngoài việc tuân thủ các quy định ở cấp liên bang, họ cũng phải xem xét các yêu cầu quy định khác biệt có thể có ở từng bang.
Lời khuyên tuân thủ của luật sư Mankun
Thông qua việc so sánh hệ thống quản lý của Hồng Kông, Liên minh châu Âu và Hoa Kỳ, chúng ta có thể thấy sự khác biệt đáng kể giữa các khu vực trong hệ thống giấy phép kinh doanh OTC, do đó các doanh nghiệp OTC cần đặc biệt chú ý đến những khác biệt này và thực hiện các điều chỉnh tương ứng khi hoạt động toàn cầu:
Do đó, với sự khác biệt trong hệ thống quản lý của các khu vực, các thương nhân OTC cần áp dụng các chiến lược tuân thủ linh hoạt khi hoạt động toàn cầu, để đảm bảo có thể thích ứng với các yêu cầu pháp lý ở các khu vực khác nhau và hiệu quả tránh rủi ro tuân thủ. Ví dụ:
1. Xây dựng nhóm tuân thủ đa vùng
Các công ty OTC nên xem xét thành lập một nhóm tuân thủ chuyên dụng ở các khu vực hoạt động chính để hiểu và theo dõi những thay đổi quy định của địa phương. Đặc biệt, ở Hoa Kỳ, vì mỗi tiểu bang có các yêu cầu tuân thủ khác nhau, nên việc có một nhóm tuân thủ địa phương có thể giúp các công ty OTC đáp ứng các yêu cầu quy định của các khu vực cụ thể và đảm bảo tuân thủ các hoạt động xuyên tiểu bang.
2. Xây dựng chính sách tuân thủ KYC/AML thống nhất toàn cầu
Mặc dù các yêu cầu cụ thể ở các khu vực khác nhau là khác nhau, các thương nhân OTC vẫn có thể thiết lập một khung tuân thủ chống rửa tiền (AML) và xác minh danh tính khách hàng (KYC) thống nhất toàn cầu, từ đó điều chỉnh theo các quy định cụ thể của từng khu vực.
3. Tăng cường điều tra thẩm định khách hàng (CDD) và điều tra lý lịch
Thực hiện quy trình thẩm định khách hàng (CDD) nghiêm ngặt trên toàn cầu, đặc biệt là ở các khu vực như EU và Mỹ, để đảm bảo tính hợp pháp và minh bạch của tất cả thông tin khách hàng, đồng thời tiến hành các cuộc điều tra nền tảng cần thiết. Điều này không chỉ đáp ứng yêu cầu KYC mà còn giúp các thương nhân OTC tránh được rủi ro tiềm ẩn do khách hàng không tuân thủ quy định.
4. Tăng cường giám sát giao dịch và kiểm tra tuân thủ
Các thương nhân OTC nên sử dụng hệ thống giám sát giao dịch tiên tiến để theo dõi và phát hiện hành vi thao túng thị trường và thao túng giá tiềm ẩn trong thời gian thực, đặc biệt là trong bối cảnh thị trường tiền điện tử có độ minh bạch thấp. Những hệ thống này có thể giúp các thương nhân OTC đảm bảo tính công bằng và minh bạch của Giao dịch khối, cũng như đảm bảo tuân thủ các cơ chế phản ứng của từng khu vực đối với thao túng thị trường.
5. Thường xuyên tổ chức đào tạo và kiểm toán tuân thủ xuyên biên giới
Với sự thay đổi của môi trường quy định toàn cầu, các thương nhân OTC nên thường xuyên tổ chức đào tạo tuân thủ xuyên biên giới, đảm bảo nhân viên hiểu rõ các yêu cầu quy định và quy trình tuân thủ mới nhất tại các khu vực khác nhau. Đồng thời, cần thường xuyên thực hiện kiểm toán tuân thủ nội bộ, đánh giá hiệu quả của các biện pháp tuân thủ hiện có, đảm bảo hoạt động trên toàn cầu tuân thủ các quy định pháp luật địa phương.